شیطان در هر بنده ای از بندگان خدا، به دنبال سهم و نصیبی برای خویش است. تمایلات و آرزوهای پوچ و بیجا، نشانه تسلط بر شیطان بر انسان است.

امام علی(علیه السلام) در خطبه هفتم نهج البلاغه مریدان شیطان را مذمت مى کند و می فرماید: شیطان را ملاک و پشتوانه زندگى خود گرفتند، او هم از آنان به عنوان دام استفاده کرد، در درونشان لانه کرد و در دامنشان پرورش یافت، چشمشان در دیدن چشم شیطان و زبانشان در گفتن زبان شیطان شد، بر مرکب لغزش ها سوارشان کرد و امور فاسد را در دیدگانشان جلوه داد، کارشان کار کسى است که شیطان او را شریک سلطنت خود قرار داده، و با زبان او به یاوه سرایى برخاسته است.

شیطان در قرآن

خداوند در آیات 117 تا 121 سوره نساء می فرماید: [مشرکان] به جاى او جز بت هاى مادینه را [به دعا] نمى‏خوانند و جز شیطان سرکش را نمى‏خوانند (117)خدا لعنتش کند [وقتى که] گفت بى‏گمان از میان بندگانت نصیبى معین [براى خود] برخواهم گرفت (118) و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهاى دور و دراز خواهم کرد و وادارشان مى‏کنم تا گوش هاى دام ها را شکاف دهند و وادارشان مى‏کنم تا آفریده خدا را دگرگون سازند و[لى] هر کس به جاى خدا شیطان را دوست [خدا] گیرد قطعا دستخوش زیان آشکارى شده است (119) [آرى] شیطان به آنان وعده مى‏دهد و ایشان را در آرزوها مى‏افکند و جز فریب به آنان وعده نمى‏دهد (120) آنان جایگاهشان جهنم است و از آن راه گریزى ندارند (121)

یکی دیگر از مهلکه هایی که انسانهای سقوط کرده را به وادی جهنم می کشاند، پیروی از شیطان است. ممکن است این س?ال برای کسی مطرح شود که مگر ما پیرو شیطان هم داریم؟ یا اینکه مگر می شود که انسانی از شیطان پیروی کند؟! و اگر چنین مواردی وجود دارد، چگونه و به چه صورتی است؛ یعنی چگونه ممکن است که انسان پیرو شیطان شود و پیروان شیطان چه ویژگی هایی دارند و ... .

اگرچه امروزه فرقه های شیطان پرستی و ... به وجود آمده اما اطاعت و پیروی از شیطان همان نافرمانی از خداوند متعال است:

                                       از جهان دو بانگ می آید به ضد

                                                         تا کدامین را تو باشی مستعد

در آیات سوره مریم هم از قول حضرت ابراهیم خطاب به پدرش (یا عمویش) در این باره آمده است: ای پدر! شیطان را (به وسیله بت پرستی و دوری از توحید) پرستش نکن، زیرا شیطان نسبت به خداوند رحمان، عصیانگر بود.

ای پدر! من از این می ترسم که از طرف خداوند رحمان عذابی به تو برسد در نتیجه از دوستان شیطان باشی.

در آیات دیگر قرآن کریم نیز خداوند متعال به انسان ها هشدار داده که مراقب باشند که به وسیله نافرمانی از دستورات الهی در دام بندگی (و پیروی از) شیطان گرفتار نشوند.

در آیات 21 سوره نور، 24 سوره نمل، 38 سوره عنکبوت ، 20 سوره سبا، 60 سوره یاسین، 37 سوره زخرف، 3 سوره حج، 25 سوره محمد (صلی الله علیه وآله)، 17 سوره حشر، 14 سوره بقره، 17 و 61 تا 65 سوره اسراء و 50 و 51 سوره کهف به این مطلب اشاره شده است.

کلمه شرک به طرق مختلف حدود 168 بار در قرآن کریم آمده است. معنی اطاعت و بندگی بسیار گسترده و وسیع است. حتی گوش کردن به سخن کسی (یعنی اینکه انسان توجه کند ، وقت بگذارد، ساکت شود ، گوش بدهد و...) به قصد عمل کردن آن نیز نوعی از بندگی محسوب می شود.

شیطان در تفسیر راهنما

شیطان، مورد لعنت خداوند و به دور از رحمت اوست.

عزم راسخ شیطان بر گمراه کردن و فریب دادن مردم است.

 تأکید شیطان بر واداشتن مردمان به بندگی خویش است.

دوری شیطان از رحمت الهی، خاستگاه تصمیم او بر اغوای بندگان خداست. شیطان، مأیوس از گمراه شدن گروهی از مردم توسط وی است.

اعتراف شیطان به ربوبیت و مالکیت خداوند نسبت به تمامی مردمان است. هشدار خداوند به مردم در مورد اغواگری شیطان و خطر منحرف شدن توسط او. شرک و بت پرستی، عصیان از بندگی خداوند و پذیرش سلطه شیطان است.

شیطان در هر بنده ای از بندگان خدا، به دنبال سهم و نصیبی برای خویش است.

سوگند و عزم راسخ شیطان بر گمراه کردن مردم است.

سوگند و عزم راسخ شیطان بر سرگرم کردن مردم به آرزوهای پوچ است.

تمایلات و آرزوهای پوچ و بیجا، نشانه تسلط بر شیطان بر انسان است.

انسان، بر فطرت خداجویی و مسیر حق پویی است.

شیطان، برانگیزنده مردم به قطع کردن و شکافتن گوش چهارپایان برای حرام پنداشتن استفاده از آنهاست. شیطان، دعوت کننده آدمی به حرام کردن حلال های خداوند است.

شیطان، رواج دهنده اندیشه ها و گرایش های خرافی در جامعه است.

شیطان، در صدد وادار ساختن انسان ها به تغییر مخلوقات الهی (همانند تبدیل کردن زن به مرد و...) است.

دیگر صفات شیطان

شیطان، عامل انحراف انسان از فطرت خویش است. حرمت تغییر در آفرینش طبیعی و اولیه موجودات به انگیزه های شیطانی است. انسان های گمراه و در بند آرزوها، فرمانبرانی گوش به فرمان شیطان هستند. آمال و آرزوها، زمینه اجرای خواسته های شیطان است. وانهادن ولایت خداوند و پذیرش ولایت شیطان، زیان آشکار است. وعده های دروغین و ایجاد آرزوهای موهوم، از روش های شیطان برای گمراه ساختن مردم است. وعده های شیطان، جز دروغ و فریب نیست.

وعده های دروغین شیطان، زمینه برانگیختن آرزوهای پوچ در انسان است. هشدار خداوند به مردم در مورد اغواگری شیطان (جدی است). دلخوشی به وعده ها و آرزوهای شیطانی، زیانی آشکار است.

دوزخ، جایگاه و فرجام گمراهان و فریب خوردگان از شیطان است. دوزخ، فرجام پذیرندگان ولایت شیطان است. ورود به جهنم زیانی آشکار است. آرزوهای شیطانی، تحریم حلال های الهی و تغییر در آفرینش طبیعی و اولیه موجودات، از عوامل ورود به جهنم است. ورود گمراهان و فریب خوردگان از شیطان به جهنم، حتمی است.

فرآوری : زهرا اجلال

بخش قرآن تبیان

منابع :

سایت انتخاب

تفسیر راهنما